Het percentage rokers blijft dalen; in 2040 rookt 14% van de volwassenen

Het Trendscenario laat zien dat het percentage Nederlanders van 18 jaar en ouder dat wel eens rookt daalt van 22 procent in 2018 (3,1 miljoen volwassenen) naar 14 procent in 2040 (2,1 miljoen volwassenen). Het percentage mensen dat dagelijks rookt daalt van 16 procent in 2015 naar 9 procent in 2040. 

 In dit Trendscenario zijn trends over de periode 1990-2018 geanalyseerd en geprojecteerd naar de toekomst voor verschillende leeftijdsgroepen van 18 jaar en ouder. In de afgelopen decennia is het percentage volwassen rokers aanzienlijk verminderd. Het percentage rokers onder scholieren is de afgelopen jaren ook sterk afgenomen. Twee derde van de rokers begint met roken voor zijn of haar 18e jaar. Deze ontwikkeling ondersteunt de dalende trend in het Trendscenario.

De daling in roken is sterker voor mannen dan voor vrouwen

In 2018 rookte 26 procent van de mannen en 19 procent van de vrouwen weleens. In het Trendscenario zetten de huidige, snellere daling onder mannen en de langzamere daling onder vrouwen zich voort. Hierdoor komen de percentages van rokende mannen en vrouwen steeds dichter bij elkaar te liggen. In 2040 is het aandeel rokers 16 procent bij mannen en 12 procent bij vrouwen.

Het percentage rokers daalt in alle leeftijdsgroepen vanaf 18 jaar

Het Trendscenario laat zien dat het percentage rokers in alle leeftijdsgroepen daalt. Het percentage rokers daalt het meest bij 18- tot en met 24-jarigen. Voor deze leeftijdsgroep gaat het percentage rokers naar beneden van 29 procent in 2018 naar 19 procent in 2040, een afname van 10 procentpunt. Voor de leeftijdsgroep van 25 tot en met 64 jaar is deze afname 8 procentpunt en voor de 65-plussers 5 procentpunt. Ook onder scholieren is het percentage rokers de afgelopen jaren gedaald. In 2003 had 18,9 procent de afgelopen maand gerookt. In 2011 was dat 16,9 procent en in 2017 7,8 procent. Het percentage dagelijkse rokers onder scholieren nam tussen 2003 en 2017 af van 8,5 procent naar 2,1 procent (niet in grafiek).

We worden steeds zwaarder; in 2040 heeft 62 procent van de volwassenen overgewicht

In het Trendscenario stijgt het percentage 18-plussers met een Body Mass Index (BMI Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht. (Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht.)) van 25 of hoger van 50 procent in 2018 (6,9 miljoen volwassenen) naar 62 procent in 2040 (9,5 miljoen volwassenen). Deze projectie is gebaseerd op de historische trend in overgewicht vanaf 1990. In de periode 1990-2018 is het percentage volwassenen met overgewicht gestegen, maar de stijging over die periode is niet constant over de hele periode. Met het ouder worden stijgt de BMI door veranderingen in lichaamslengte, lichaamssamenstelling en vetverdeling over het lichaam. De stijging van overgewicht kan deels verklaard worden door de vergrijzing, maar dit is niet de enige verklaring (zie de volgende grafiek).

De toename in overgewicht geldt voor alle leeftijdsgroepen vanaf 18 jaar

Het Trendscenario laat zien dat het percentage mensen met een BMI Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht. (Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht.) van 25 of hoger toeneemt bij alle leeftijdsgroepen vanaf 18 jaar. Onder 25- 64-jarigen stijgt het percentage mensen met een BMI van 25 of hoger van 51 procent in 2018 naar 62 procent in 2040 (een stijging van 11 procentpunt). Onder jongvolwassenen is er een stijging van 7 procentpunt, terwijl de stijging onder ouderen 12 procentpunt is. Onder ouderen is het aandeel mensen met overgewicht ook in de toekomst het grootst. Dit geldt zowel voor matig overgewicht (25≤BMI<30) als voor ernstig overgewicht (BMI≥30) (niet in grafiek). Deze projectie laat zien dat overgewicht niet alleen toeneemt doordat wij als populatie ouder worden, in elke leeftijdsgroep is een toename te zien. Het toenemend overgewicht bij de jongere generaties zal waarschijnlijk ook bijdragen aan extra overgewicht bij de toekomstige generaties volwassenen en ouderen.

Bij mannen neemt vooral matig overgewicht toe, bij vrouwen vooral ernstig overgewicht

In het Trendscenario stijgt overgewicht zowel onder mannen als onder vrouwen. Het aandeel mannen met matig overgewicht stijgt iets harder (van 40 procent in 2018 naar 50 procent in 2040) dan het aandeel mannen met ernstig overgewicht (van 13 naar 17 procent). Onder vrouwen stijgt vooral het aandeel mensen met ernstig overgewicht (van 17 procent in 2018 naar 23 procent in 2040), het aandeel met matig overgewicht neemt minder toe (van 30 naar 34 procent). Ook in de toekomst hebben vrouwen dus vaker ernstig overgewicht dan mannen, en mannen vaker matig overgewicht. Over het algemeen neemt het risico op gezondheidsproblemen bij mensen met overgewicht bij een stijgend BMI Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht. (Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht.) toe.

We voldoen steeds vaker aan de beweegrichtlijnen; in 2040 haalt 55 procent de norm

In 2018 voldeed 47 procent van de volwassenen aan de beweegrichtlijnen en dat stijgt in het Trendscenario naar 55 procent in 2040. Voor mannen is de stijging (49 procent in 2018 naar 58 procent in 2040) groter dan voor vrouwen (45 procent naar 52 procent).

De beweegrichtlijnen geven een indicatie van het beweegpatroon van mensen, maar geen compleet beeld. Iemand kan bijvoorbeeld voldoen aan de beweegrichtlijnen, maar daarnaast een (ongezonde) sedentaire leefstijl hebben.

In 2018 was 8 procent van de volwassen bevolking een overmatige drinker; de toekomstige ontwikkelingen in alcoholgebruik zijn onzeker

In 2018 was het overmatig alcohol 9,9 procent bij mannen van 18 jaar en ouder en 6,5 procent bij vrouwen van 18 jaar en ouder. Overmatig drinken betekent meer dan 21 glazen alcohol per week drinken (mannen), of meer dan 14 glazen per week (vrouwen). De trend in overmatig alcoholgebruik in het verleden is door wijzigingen in de meetmethoden onduidelijk. Daarom zijn in de toekomstprojecties voor alcoholgebruik alleen demografische ontwikkelingen meegenomen. Dan zal in het Trendscenario het overmatig alcoholgebruik voor mannen dalen van 9,9 procent in 2018 naar 9,5 procent in 2040. Voor vrouwen daal het overmatig alcoholgebruik van 6,5 procent naar 6,2 procent in 2040.