Gezondheidsverschillen

Dit onderdeel van het Trendscenario laat zien hoe gezondheidsverschillen zich in de toekomst ontwikkelen. Hierbij zal vooral aandacht zijn voor verschillen naar opleiding. Hierbij worden vragen verkend zoals: hoe ontwikkelen zich verschillen in leefstijl? Het Trendscenario heeft tot doel om toekomstige maatschappelijke opgaven voor volksgezondheid en zorg te identificeren. Het Trendscenario is geen voorspelling maar een verkenning van mogelijke ontwikkelingen tussen nu en 2040. Het gaat uit van het voortzetten van de historische trends zonder dat er nieuw beleid wordt ingezet. In de projecties is rekening gehouden met toekomstige groei van de bevolkingsomvang en veranderingen in de leeftijdssamenstelling van de bevolking (vergrijzing). Daar waar relevant en mogelijk zijn ook toekomstige veranderingen meegenomen in het vóórkomen van bijvoorbeeld ziekten en determinanten. Het Trendscenario is gebaseerd op veronderstellingen over hoe trends zich zullen voortzetten in de komende 20 jaar. Hoe deze zich precies zullen ontwikkelen is echter onzeker. Het Trendscenario laat slechts één van de mogelijke toekomstscenario’s zien. In het achtergronddocument over de methoden vindt u meer informatie over de onzekerheden rondom de projecties.

  • Gezondheidsverschillen manifesteren zich langs verschillende dimensies. Opleidingsniveau blijft een belangrijke scheidslijn voor gezondheid.
  • Het percentage mensen dat rookt neemt sneller af onder hoger opgeleiden.
  • Ernstig overgewicht (een Body Mass Index van meer dan 30) neemt sterker toe bij lager opgeleiden.

De verschillen in overgewicht tussen sociaaleconomische groepen nemen af tot 2040

De verschillen in overgewicht tussen sociaaleconomische groepen nemen af tot 2040

Overgewicht neemt in het Trendscenario toe voor alle opleidingsgroepen in de periode tot 2040. Het aandeel mensen van 25 jaar en ouder met overgewicht (Body Mass Index (BMI Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht. (Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht.)) hoger dan 25) is in de toekomst het grootst onder middelbaar opgeleiden en laagopgeleiden. Het verschil in aandeel overwicht tussen opleidingsgroepen is in 2040 kleiner in vergelijking met het huidige verschil. Mogelijk speelt bij de laagopgeleiden een plafond-effect mee (zie grafiek). Deze projectie is gebaseerd op de historische trend van 1990 tot en met 2018 in het vóórkomen van overgewicht. In die periode is het percentage volwassenen met overgewicht gestegen, maar de laatste jaren is de trend wat onduidelijker, zeker bij hoogopgeleiden.

Overgewicht naar opleiding

Sla de grafiek Overgewicht naar opleiding over en ga naar de datatabel

Bron: CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek), RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)

Het percentage mensen met ernstig overgewicht neemt tot 2040 meer toe onder mensen met een lage sociaaleconomische status

Het percentage mensen met ernstig overgewicht neemt tot 2040 meer toe onder mensen met een lage sociaaleconomische status

In het Trendscenario stijgt onder mensen van 25 jaar en ouder het percentage ernstig overgewicht (BMI Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht. (Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht.) >= 30) in alle opleidingsgroepen. Onder mensen met een laag opleidingsniveau is de absolute stijging iets groter dan onder hoogopgeleiden: onder laagopgeleiden neemt het vóórkomen van ernstig overgewicht toe van 21,3 procent in 2018 naar 28,6 procent in 2040 (een toename van 7,3 procentpunt), en onder hoogopgeleiden van 9,2 procent in 2018 naar 16,0 procent in 2040 (een toename van 6,8 procentpunt). Dit beeld geldt zowel voor mannen als vrouwen (niet in grafiek). De verschillen in het aandeel mensen met ernstig overgewicht tussen hoog- en laagopgeleiden zijn daardoor in 2040 groter dan in 2018.

Ernstig overgewicht naar opleiding

Sla de grafiek Ernstig overgewicht naar opleiding over en ga naar de datatabel

Bron: CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek), RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)

Het percentage mensen dat soms rookt neemt af onder alle sociaaleconomische groepen, maar in 2040 is dit percentage onder mensen met een lage sociaale

Het percentage mensen dat soms rookt neemt af onder alle sociaaleconomische groepen

Het Trendscenario laat zien dat het percentage mensen van 25 jaar en ouder dat wel eens rookt afneemt binnen alle opleidingsgroepen. Over de periode 2018-2040 is de daling het grootst onder middelbaaropgeleiden (bijna 10 procentpunt) en het laagst voor laagopgeleiden (bijna 7 procentpunt). In 2040 is het percentage rokers onder laagopgeleiden dus bijna drie keer zo hoog als onder hoogopgeleiden. In de hele bevolking daalt het percentage rokers van 18 jaar en ouder in het Trendscenario van 22 procent in 2018 naar 14 procent in 2040 (niet in grafiek).

Rokers naar opleiding

Sla de grafiek Rokers naar opleiding over en ga naar de datatabel

Bron: CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek), RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)