Het percentage rokers zal tot 2050 gestaag blijven afnemen. In 2050 rookt nog ongeveer 11% van de volwassen bevolking. Het percentage rokers is het hoogst onder jongeren en neemt af met de leeftijd. In alle leeftijdsgroepen verwachten we een dalende trend. Van de 18-45-jarigen rookt in 2050 nog bijna 15%.

Het percentage Nederlanders met overgewicht zal naar verwachting verder toenemen en in 2050 heeft 64% een body mass index (BMI Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht. (Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht.)) van hoger dan 25. Overgewicht zal in alle leeftijdscategorieën blijven toenemen, maar het snelst onder de 18- tot 45-jarigen. Onder 75-plussers is de toename minder sterk. In de historische trend tot 2022 lijkt de toename wat af te vlakken, maar doordat er steeds meer mensen op jonge leeftijd al overgewicht hebben, zal dit in de toekomst weer tot meer toename leiden als gevolg van een cohorteffect (zie figuur). Effecten van nieuwe aanvullende maatregelen om overgewicht verder terug te dringen zijn niet in de projectie meegenomen.  

De cijfers over overgewicht die in bovenstaande figuur gepresenteerd zijn naar leeftijdsgroep, worden hier getoond naar geboortejaar. Hierdoor wordt zichtbaar dat het percentage mensen met overgewicht voor een jongere generatie op alle leeftijden hoger ligt dan voor een oudere generatie. Van de generatie geboren tussen 1961 en 1970 heeft in 1990, wanneer de leeftijd tussen de 20 en 29 ligt, 17% overgewicht. Bij de generatie geboren tussen 1991 en 2000 ligt dit percentage op die leeftijd (in 2020) al op 32%. Onder jongvolwassenen komt overgewicht in 2020 dus al vaker voor dan onder jongvolwassenen in 1990 en dat verschil zal gedurende de verdere levensloop in stand blijven. Als iemand eenmaal te kampen heeft met overgewicht is het heel moeilijk om daar weer vanaf te komen en dat werkt door in de percentages met overgewicht in de toekomst.  

De historische trend laat geen grote veranderingen zien in de leefstijl wat betreft het voldoen aan de richtlijnen voor alcoholgebruik, bewegen en het dagelijks eten van groente. Meer dan 40% van de bevolking voldoet in 2022 niet aan de richtlijnen. Bij alcoholgebruik is het percentage dat voldoet aan de richtlijn (per dag 1 glas of minder) tussen 2014 en 2022 gestegen van 37% naar 44%. Bij bewegen was sprake van een tijdelijke opleving in het eerste coronajaar (2020), maar in 2022 is het percentage dat voldoet aan de richtlijn weer op hetzelfde niveau als in 2014. Ondanks deze trends verwachten we toch een toename van overgewicht in de toekomst. 

Meeste ziektelast in 2022 kan worden toegeschreven aan gedrag en persoonsgebonden factoren

Van de totale ziektelast kan in 2022 14% worden toegeschreven aan gedrag en 10,7% aan persoonsgebonden factoren, zoals bijvoorbeeld hoge bloeddruk. Van de gedragsfactoren draagt roken het meest bij aan de ziektelast. Arbeid en milieu dragen beiden voor iets meer dan 4% bij aan de ziektelast. Om ziektelast goed te kunnen toewijzen aan risicofactoren hebben we kwantitatieve informatie nodig over het vóórkomen en het relatieve risico ten aanzien van diverse aandoeningen. Doordat deze informatie voor een groot deel van de aandoeningen en risicofactoren niet beschikbaar is, is deze figuur niet uitputtend. Zo weten we bijvoorbeeld nog erg weinig over de bijdrage die verschillende factoren via psychische aandoeningen leveren aan de ziektelast. In totaal kan 26,7% van de ziektelast worden toegeschreven aan de onderzochte determinanten van gezondheid. Door verschillende methodologische aanpassingen in de achterliggende berekeningen zijn deze resultaten niet goed vergelijkbaar met vorige VTV’s (zie methodologie document).