Wat is de Volksgezondheid Toekomst Verkenning?

Het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) rapporteert iedere vier jaar over de toekomstige ontwikkelingen van de volksgezondheid en de zorg in de Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV). Dit is wettelijk vastgelegd. De VTV geeft inzicht in de belangrijkste toekomstige maatschappelijke opgaven op het gebied van ziekte en gezondheid, gezondheidsdeterminanten, preventie en gezondheidszorg in Nederland.

 De inzichten uit de VTV vormen de basis voor de Landelijke nota gezondheidsbeleid van het ministerie van VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en voor het lokale volksgezondheidsbeleid. Het RIVM maakt de VTV in opdracht van het ministerie van VWS. Het RIVM werkt hierbij samen met veel partijen in het veld (beleid, onderzoek en praktijk).

 De corona-inclusieve Volksgezondheid Toekomst Verkenning

In de corona-inclusieve VTV (c-VTV) rapporteren we over de toekomstige ontwikkelingen op het gebied van volksgezondheid en zorg, rekening houdend met de coronapandemie. Naast de directe COVID-19 gevolgen, behandelen we ook de indirecte gevolgen van de coronacrisis. Deze gevolgen zijn uiteenlopend, van gezondheidseffecten door veranderende leefstijl en minder geleverde reguliere zorg tot langere termijn effecten van sociaaleconomische ontwikkelingen.

 De c-VTV is een speciale editie van de VTV. Ook deze uitgave hebben we in opdracht van het ministerie van VWS gemaakt. De c-VTV wijkt af van de reguliere doorlooptijd van vier jaar. Ondanks de korte doorlooptijd van deze c-VTV staan kwaliteit, toetsing en borging van de resultaten hoog in het vaandel.

 De c-VTV bestaat uit verschillende onderdelen

De c-VTV verschijnt als e-magazine en als website. Het e-magazine geeft een beknopt overzicht van de belangrijkste bevindingen. Op de website vind je achterliggende informatie, zoals referenties, methoden en medewerkers.
De c-VTV bestaat uit: een Trendscenario, drie coronascenario’s, perspectieven en een verdieping op vier thema’s:

  1. COVID-19: Hoeveel weten we al van SARS-COV-2 en het ziektebeeld COVID-19?
  2. Gezondheid: Welke impact hebben de pandemie en de coronamaatregelen op onze gezondheid?
  3. Zorg: We zien de zorguitgaven stijgen, en er is een toenemend druk op de zorg. Hoe kunnen we blijven aansluiten bij de zorgbehoeften van mensen?
  4. Leefomgeving: De omgeving waarin we wonen, werken, leren en spelen is van grote invloed op onze gezondheid. Welke veranderingen zien we door de coronacrisis?

Trendscenario: mogelijke trends tot 2040

Het Trendscenario is een verkenning van mogelijke toekomsttrends tussen nu en 2040, met als uitgangspunt dat we op huidige voet doorgaan. Dus zonder wijzigingen in het beleid of extra maatregelen. De belangrijkste trends uit het trendscenario uit de VTV-2018 hebben we geactualiseerd voor deze c-VTV. En vervolgens stelde we de vraag: hoe beïnvloedt de coronapandemie deze toekomstige ontwikkelingen?

Toekomstige ontwikkelingen, in tijden van corona

Wat de toekomst gaat brengen is onzeker. Veel van de onzekerheid komt voort uit hoe het coronavirus zich de komende jaren gaat ontwikkelen. Onze kennis over het nieuwe coronapandemie en haar gevolgen neemt steeds verder toe, maar is nog steeds verre van volledig. De vraag is welke mogelijke toekomstige ontwikkelingen ons in deze tijden van corona nog te wachten staan. En hoe we ons, als maatschappij, daar het beste op kunnen voorbereiden. Welke ontwikkelingen door de coronapandemie hebben een tijdelijk, en welke hebben een blijvend effect?

Drie coronascenario’s schetsen mogelijke toekomsten

In de c-VTV geven we in drie coronascenario’s weer hoe het coronavirus zich verder kan ontwikkelen. We werken met scenario’s vanwege de vele onzekerheden en de (nog) beperkte kennis rondom het virus. Scenario’s helpen om de impact, die mogelijke toekomstige ontwikkelingen kunnen hebben op volksgezondheid en zorg, beter in te schatten. De verschillende scenario’s vertegenwoordigen de cognitieve onzekerheden waarmee we te maken hebben.

Verschillende perspectieven op een wenselijke toekomst

Volksgezondheid gaat over meer dan alleen COVID-19. Daarover is iedereen het eens. Wat er precies bedoeld wordt met dat ‘meer’, daarover denken mensen verschillend. Vier perspectieven op de volksgezondheid maken die diversiteit in opvattingen expliciet. Deze perspectieven weerspiegelen de verschillende opvattingen over wat we zouden ‘wensen en willen’ in de toekomst. We hebben focusgroepsgesprekken met mbo-jongeren en ouderen gevoerd, om concrete invulling te geven aan deze perspectieven.